అశ్వగంధ సేవనం వల్ల ప్రయోజనాలు మరియు దుష్పలితాలు - Benefits, Side Effects, Uses and Dosage of Ashwagandha in Telugu

వైద్యంలో అశ్వగంధ అనేక "చర్యలు" కలుగజేస్తుంది. మూలికా శాస్త్రంలో చర్య లేదా చర్యలు అంటే అర్థమేమిటంటే ఒక మూలిక లేక మొక్కను చూర్ణాది రూపంలో సేవించినపుడు మానవ శరీరంలో ఎలాంటి చర్యను లేదా ప్రభావాన్ని కల్గిస్తుంది అని. మూలికల నిర్దిష్ట చర్యల్ని నిర్వచించడానికి పలు పదాలున్నాయి. శరీర సంక్షేమానికి ఒక మూలిక ఖచ్చితంగా ఎలా పని చేస్తుంది అనే విషయాన్ని మూలికాశాస్త్రం వివరిస్తుంది. అశ్వగంధ మూలిక యొక్క ప్రసిద్ధ ప్రయోజనాల జాబితా మీ కోసం :

• అశ్వగంధ ఒత్తిడిని హరించే  ఏజెంట్ (ఆంగ్లంలో “అడాప్టోజెన్” అని అర్థం)గా ప్రసిద్ధి చెందింది గనుక ఈ మూలికను ఒత్తిడిని మరియు ఆందోళనకర రుగ్మతలను తగ్గించడానికి ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు.
• అశ్వగంధ శరీరాన్ని పునరుజ్జీవింపజేయడంలో సహాయపడుతుంది మరియు శారీరక-మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది.
• కొందరు ఇటీవలి పరిశోధకులు చెప్పిన ప్రకారం, అశ్వగంధకు కాన్సర్ కు విరుద్ధంగా పోరాడే గుణాలున్నాయి. క్యాన్సర్ చికిత్సలో ఈ మూలికా యొక్క ఉపయోగాన్ని గుర్తించేందుకు ఇంకనూ పరిశోధన  జరుగుతోంది.
• భారతీయ శాస్త్రవేత్తలచే నిర్వహించబడిన ఒక పరిశోధన ప్రకారం అశ్వగంధ కీళ్ళ నొప్పులను తగ్గించడంలో చాలా ప్రభావకారి, ముఖ్యంగా కీళ్ళవాతంతో (rheumatoid arthritis) బాధపడుతున్న వారికి ఈ మూలిక చాలా బాగా పని చేస్తుందట.
• లైంగిక పటుత్వం మరియు లైంగిక ఆరోగ్యం చేకూర్చడంలో అశ్వగంధసేవనం మేటిగా పని చేస్తుందని అధ్యయనాలు ఘోషిస్తున్నాయి.
• అశ్వగంధసేవనం మూత్ర స్రావ ప్రేరకంగా పనిజేస్తుంది గనుక ఇది శరీరం నుండి అదనపు ద్రవాన్ని మరియు లవణాలను శరీరం నుండి వెలివేయడంలో బాగా పనిచేస్తుంది.
• అశ్వగంధను సేవించడం మూలంగా చర్మం శుద్ధి అవుతుంది. మరియు వృద్ధాప్య ప్రారంభసంకేతాలను తప్పిస్తుంది.
• ఒక అధ్యయనంలో ఏమి తేలిందంటే అశ్వగంధ పురుషులలో వీర్యకణాలు పెంచేందుకు తోడ్పడుతుందని కనుగొనబడింది.
• ఆశ్వగంధకు శరీరంలో ఉష్ణాన్ని ప్రబలంగా పెంచే శక్తి ఉంది. ఆయుర్వేదంలో అశ్వగంధ పిత్తాన్ని పెంచుతుందని చెప్పబడింది.  

కాబట్టి పిత్తం అంటే ఏమిటి?

ఆయుర్వేదంలో త్రిదోషాలను లేక మూడు దోషాలను ఉటంకించడం జరిగింది. ఈ మూడు దోషాలు నియంత్రణలో ఉంటే మనిషి మంచి ఆరోగ్యంతో మనగల్గుతాడు. ఈ మూడు దోషాలు మనిషి శరీరంలో శక్తివంతమైన నియంత్రకాలుగా పనిజేస్తాయి. ఆ మూడు దోషాలు ఏవంటే:

• వాతం- శరీరంలో జరిగే చలనక్రియతో కూడిన జీవక్రియ మరియు నరాల వ్యవస్థకు సంబంధించిన చర్యలు.  
• పిత్తం-కఫమనేది శరీరంలో జీవించేందుకు జరిగే చయాపచయక్రియ అంటే జీవుల్లో జరిగే రసాయన ప్రక్రియలు. ద్రవం సంతులనంతో కూడిన చర్య.

కఫం- కఫమనేది శరీరం యొక్క ద్రవసంతులనంతో ముడిపడి జరిగే క్రియ.

మానసిక ఒత్తిడిని పోగొట్టే మందుగా అశ్వగంధ మూలిక పేరుమోసినా, దీనివల్ల ఇతర అనేక ప్రయోజనాలున్నాయి. ఆరోగ్య ప్రదాయినిగా అశ్వగంధ ఇంకా ఏయే ఆరోగ్య తొందర్లకు మరియు ఎన్ని విధాలుగా వాడబడుతున్నడా ఇపుడు విశ్లేషిద్దాం.

• మానసిక-ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది: అశ్వఘంధ అనేది ఒక బాగా తెలిసిన అడాప్టోజెన్ (adaptogen). ఇది ఒత్తిడి, నిరాశ మరియు ఆందోళనను   తగ్గించడానికి మరియు అధిక రక్తపోటు మరియు మధుమేహం వంటి ఒత్తిడి సంబంధిత సమస్యలను నిరోధించడానికి సహాయం చేస్తుందని కనుగొనబడింది.
• ముధుమేహాన్ని నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది: పరిశోధన అధ్యయనాలు సూచించినట్లుగా అశ్వఘంధ ఒక అద్భుతమైన యాంటీ డయాబెటిక్ (anti-diabetic). ఇది ఇన్సులిన్ స్థాయిలు పెంచుతుంది మరియు ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తులలో మరియు మధుమేహం ఉన్నవ్యక్తులలో ఇద్దరిలోను రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నిర్వహించడంలో సహాయపడుతుంది.
• ఆర్థరైటిస్ లక్షణాలను తగ్గిస్తుంది: దానికి సమర్థవంతమైన వాపు వ్యతిరేక చర్యలు ఉండడం వలన, అశ్వఘాంధ కీళ్ళ నొప్పిని మరియు వాపును  తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది పిత్త ను సమతుల్యం చేస్తుంది, ఇది ఆయుర్వేద వైద్యంలో ఆర్థరైటిస్కు  కారణంగా పరిగణింపబడుతుంది.
• రోగనిరోధక వ్యవస్థను ఉత్తేజపరుస్తుంది: పరిశోధన ఫలితాలు  అశ్వగంధ ఒక  అద్భుతమైన ఇమ్యునోస్టీలేటర్ (immunostimulator) అని సూచిస్తున్నాయి. ఇది అంటువ్యాధులకు వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి  శరీరంలో రోగనిరోధక వ్యవస్థ యొక్క సామర్థ్యాన్ని పెంచుతుంది.
• గాయాలు నయం కావడాన్ని ప్రోత్సహాహిస్తుంది: ప్రీక్లినికల్ పరిశోధనలలో అశ్వగంధాను ఓరల్ (నోటి ద్వారా) గా ఇచ్చినప్పుడు అది గాయాన్ని  తగ్గించే ప్రక్రియను వేగవంతం చేసిందని సూచించబడింది. అయినప్పటికీ, ఈ ప్రయోజనాన్ని నిర్ధారించడానికి ఇంకా మానవ ఆధారిత అధ్యయనాలు అవసరం.
• ఒక విశ్రాంతితో కూడిన నిద్రను అందిస్తుంది: ఒత్తిడి మరియు ఆందోళనను తగ్గించడం ద్వారా, అశ్వగంధ మీ మెదడును శాంతపరచి మంచి నిద్రను అందిస్తుంది.
• లైంగిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది: అశ్వఘంధ పురుషులు మరియు స్త్రీలలో లైంగిక కోరికను పెంచుతుంది. పురుషులలో మానసిక అంగస్తంభన  వైఫల్యాన్ని (psychogenic erectile dysfunction) తగ్గించడం మరియు  వీర్యకణాల సంఖ్యను మెరుగుపర్చడంలో సహాయపడుతుందని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి.
• థైరాయిడ్ పనితీరును పెంచుతుంది: శరీరంలో T4 స్థాయిలను పెంచడానికి మరియు హైపో థైరాయిడిజంను తగ్గించడానికి  అశ్వఘంధా  సహాయం చేస్తుందని కనుగొనబడింది. అయితే, మానవులలో దాని ప్రయోజనాన్ని  నిర్ధారించడానికి మరిన్ని అధ్యయనాలు అవసరమవుతాయి.
• హృదయ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది: అశ్వఘాంధ గుండె కండరాలను బలోపేతం చేయడం ద్వారా రక్తం గడ్డ కట్టడాన్ని నిరోధించడం మరియు గుండె మీద  ఒత్తిడిని తగ్గింస్తుంది తద్వారా గుండెకు సంపూర్ణ రక్షణను అందిస్తుంది. ఇది కూడా కొలెస్ట్రాల్ను తగ్గిస్తుంది,  కొలెస్ట్రాల్ గుండె జబ్బులకు ప్రధాన ప్రమాద కారకంగా ఉంటుంది.
• మెదడు ఆరోగ్యాన్ని సంరక్షిస్తుంది: పార్కిన్సన్స్ మరియు అల్జీమర్ల కారణంగా నరాలకు సంభవించే నష్టాన్ని అశ్వఘాంధ తగ్గిస్తుందని అధ్యయనాలు  సూచిస్తున్నాయి. అయితే, ఈ దాని విధానం (mechanism) ఇంకా తెలియలేదు.
• అడ్రినల్ ఫెటీగ్ (అలసట)ను ఎదుర్కుంటుంది: అడాప్తోజెనిక్ (adaptogenic) మూలికగా , అశ్వగంధ మనస్సును ప్రశాంతపరుస్తుంది, తద్వారా  ఇది  శరీరంలో కర్టిసోల్ స్థాయిలను (ఒత్తిడి హార్మోన్) తగ్గిస్తుంది. ఇది మూత్రపిండాలపై  ఒత్తిడిని తగ్గిస్తుంది మరియు అందువల్ల అడ్రినల్ ఫెటీగ్ తగ్గుతుంది.
• పాము కాటుకు వ్యతిరేక విషం గా పని చెయ్యండి: అశ్వగంధ యొక్క సమయోచిత పూత పాము విషాన్నీన్యూట్రలైజ్(neutralises) చేస్తుంది మరియు శరీరంలో దాని వ్యాప్తిని నిరోధిస్తుంది అని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. 
• చర్మ ప్రయోజనం కోసం: యాంటీఆక్సిడెంట్స్ యొక్క గొప్ప వనరుగా, అశ్వగంధ అనేది ఖచ్చితమైన యాంటి-ఏజింగ్ (వయసు పెరుగుదల మార్పులను తగ్గించే) మూలిక . ఇది వయస్సు పెరగడం వలన వచ్చే  మొట్టమొదటి సంకేతాలను తగ్గిస్తుంది మరియు పొడి చర్మం మరియు కెరాటోసిస్ను (keratosis) తగ్గిస్తుంది.
• అద్భుతమైన జుట్టు టానిక్: అశ్వఘాంధ జుట్టుకు పోషణను అందిస్తుంది, ఇది జుట్టు రాలడానికి తగ్గిస్తుంది మరియు జుట్టుకు మెరుపును అందిస్తుంది. ఒక యాంటీయాక్సిడెంట్గా, అది అకాలంగా వెంట్రుకలు నెరవడాన్ని మరియు జుట్టు నష్టాన్ని తగ్గిస్తుంది.
• మెనోపాజ్ (రుతువిరతి) లక్షణాలను తగ్గిస్తుంది: అశ్వగంధ యొక్క టానిక్ మరియు ఒత్తిడి వ్యతిరేక లక్షణాలు మెనోపాజ్ వయసులో ఉన్న స్త్రీలకు మంచి మందు. ఇది ఒత్తిడి, ఆందోళన తగ్గిస్తుంది మరియు హార్మోన్ల సమతుల్యతను నిర్వహిస్తుంది తద్వారా మెనోపాజ్ లక్షణాలు నుండి ఉపశమనం అందిస్తుంది.
• పురుషులు సంతానోత్పత్తి సామర్ధ్యాన్ని పెంచుతుంది: పరిశోధన అధ్యయనాలు అశ్వగంధ యొక్క లక్షణాలను సంతానోత్పత్తి  సామర్ధ్యాన్ని పెంచే లక్షణాన్ని సూచిస్తున్నాయి. ఇది వీర్యకణాల సంఖ్యను మరియు టెస్టోస్టెరోన్ స్థాయిలను పెంచుతుంది, అంతేకాక  అది లైంగిక శక్తి మరియు పనితీరును కూడా మెరుగుపరుస్తుంది.

అశ్వగంధవేర్లమందు శాస్త్రీయంగా నిద్రలేమి (అంటే నిద్రపట్టని రోగం), కణితి, క్షయవ్యాధి, ఆస్త్మా, ల్యుకోడెర్మా, బ్రోన్కైటిస్, ఫైబ్రోమైయాల్జియా, అడ్రినల్ గ్రంధి నిస్సత్తువకు, ఇంకా ఇటువంటి అనేక ఆరోగ్య తొందర్లకు ఉపయోగించబడింది. అయినప్పటికీ, ఈ మూలిక శారీరక మరియు మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపర్చడానికి ఓ సాధారణ టానిక్ గానే ఎక్కువగా ఉపయోగించబడుతోంది. అశ్వగంధను ఆయుర్వేదశాస్త్రంలో  “రసాయన” అని కూడా పిలుస్తారు. కొందరు పరిశోధకుల ప్రకారం, మీ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపర్చడానికి అశ్వగంధ అత్యుత్తమ మార్గంగా చెప్పవచ్చునంటున్నారు. ఎందుకంటే మీ తోటలో పెరిగే అశ్వగంధ మొక్క చాలా ఆరోగ్య ప్రయోజనాలను అందించే పోషకవర్ధమైన టానిక్ గా పేరుగాంచింది.

ప్రస్తుతం అశ్వగంధను సాధారణంగా పొడిగా లేదా టీ రూపంలో ఉపయోగిస్తున్నారు. దీన్ని పాలు, నెయ్యి లేదా తేనెతో కలిపి కూడా తీసుకోవచ్చు. ఈ రోజుల్లో అశ్వగంధ టింక్చర్ (ఈ మూలిక నుండి తయారైన మద్యం వంటిది) మరియు క్యాప్సుల్స్ బాగా ప్రాచుర్యం పొందాయి, ఎందుకంటే అశ్వగంధను ఇలా టింక్చర్, క్యాప్సూల్స్ గా తీసుకోవడం సులభం మరియు ఇలా సేవించిన తర్వాత అది వేగంగా పని చేయడం జరుగుతుంది.

అశ్వగంధ సిరప్, టోపికెల్  క్రీమ్లు, మరియు పేస్టు రూపంలో కూడా మార్కెట్లో విరివిగా లభిస్తుంది.

ఇక్కడ అశ్వగంధ యొక్క సాధారణ మోతాదును మరియు ఉపయోగించే మార్గదర్శకాల్ని వివరిస్తున్నాం. అయితే, మీ ఆయుర్వేద డాక్టర్చే సూచించబడిన మోతాదును అనుసరించడమే చాలా మంచిందని మీకు గట్టిగా సిఫార్సు చేయడమైనది.  

• సాధారణ మోతాదు 1-2 టీ స్పూన్ ల అశ్వగంధ చూర్ణాన్ని లేదా 1-2 క్యాప్సూల్స్ పాలు లేదా తేనెతో సేవించేది, ఇలా ఒక రోజుకి రెండుసార్లు సేవించవచ్చు.
•  అశ్వగంధవేర్ల చూర్ణం, పాలు, తేనె, మరియు గింజలు మిశ్రమంతో టానిక్ను తయారు చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు. ఈ టానిక్కు మంచి నిద్ర పట్టడానికి ఉపయోగపడుతుంది. ఇది ఒత్తిడి మరియు ఆందోళనను తగ్గిస్తుంది.
• అశ్వగంధ ఆకులు పేస్ట్ గా తయారు చేసుకుని గాయాలు మరియు మంటతో కూడిన వాపుకు చికిత్సగా ఉపయోగిస్తారు.
• తేనెతో అశ్వగంధను తీసుకున్నప్పుడు లైంగిక ఆరోగ్యానికి మంచిది అని చెప్పబడింది.
• అశ్వగంధ సారంతో మద్యం మిళాయించి ఒక టించర్ తయారు చేయవచ్చు. ఈ టించర్ రక్తంతో సులభంగా మిళితమైపోతుంది, తద్వారా వేగంగా ఫలితాలు ఇస్తుంది. ఈ మూలికను ఇతర రకాలుగా కంటే టించర్గా ఉపయోగించడం వల్ల వేగవంతమైన  ఫలితాలుంటాయి. అశ్వగంధటించరు మోతాదు దాని (ఆ టించరు యొక్క) గాఢత, బలం మరియు వ్యక్తి (రోగి) వయస్సు మరియు లింగంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. అశ్వగంధ యొక్క టింక్చర్ ను మీరు ఉంపయోగించేందుకు ముందుగా ఓ మూలికానిపుణుడ్ని (ఓషధిశాస్త్రవేత్త) సంప్రదించి సలహా తీసుకోండి.

ఆరోగ్యపరంగా ఎన్నో లాభాలున్న అశ్వగంధ మూలిక ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందింది, కానీ ఇది కొన్ని దుష్ప్రభావాల్ని(side effects) కూడా కల్గి ఉంది. మీరు ఈ మూలికను సేవించే ముందు మీ వైద్యుడిని సంప్రదించి  సలహా తీసుకొమ్మని మీకు సిఫార్సు చేయడమైంది.

• అశ్వగంధ సహజంగా వేడిచేసే గుణాన్ని కల్గి  ఉండడం వల్ల వేడి (పిత్తం) శరీరం కలిగిన వ్యక్తులకు ఈ మూలిక పట్టకపోవచ్చు. ముఖ్యంగా,      దీర్ఘకాలికంగా ఇలాంటి వ్యక్తులు అశ్వగంధను సేవిస్తే గ్యాస్ట్రిక్ అల్సర్లు, అతిసారం, మరియు వాంతులకు కారణమవుతుంది.
• మీ దినానిత్య ఆహారంలో అశ్వగంధను ఓ భాగం చేసుకునేందుకు ముందు వైద్య నిపుణుడిని సంప్రదించి సలహా తీసుకోండి. ఎందుకంటే మీరు  ఇప్పటికే వేరే మందులు సేవిస్తున్న యెడల, వాటితో బాటుగా అశ్వగంధను కూడా సేవిస్తే ఔషధం వికటించి మీకు చెడు ప్రభావాలను కల్గించే ప్రమాదం ఉండొచ్చు. ఉదాహరణకు, మీరు ఇప్పటికే రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని తగ్గించే  మందుల్ని తీసుకుంటున్నారు, ఆ మందులతో బాటు అశ్వగంధను కూడా తీసుకోవడం వలన మీ రక్తంలో చక్కెర స్థాయి మరింత తగ్గిపోయి “హైపోగ్లైసీమియా” అనే ప్రమాదకర జబ్బుకు దారి తీసే ప్రమాదముంది.
• అశ్వగంధను గర్భధారణ సమయంలో సేవించడం  సురక్షితం కాదు, ఎందుకంటే అధిక మోతాదులో అశ్వగంధను గర్భవతులకిచ్చినపుడు గర్భస్రావాలకు దారి తీస్తుంది. దీన్నే అధిక మోతాదులో జంతువులకిచ్చినట్లైతే నెలలు నిండకనే అవి ఈనే అవకాశం ఉంది.
• అశ్వగంధ రక్తాన్ని పలుచబరుస్తుంది, మరియు నరాల్లో రక్తం గడ్డకట్టి ఉంటే దాన్ని కరిగించే గుణాన్ని ఇది కల్గి ఉంది గనుక మీరు శస్త్రచికిత్స చేయించుకోవాలనే ప్రణాళికలో ఉన్నా, లేదా ఇటీవలనే శస్త్రచికిత్స చేయించుకొని ఉంటే అశ్వగంధ ను సేవించకండి. మీరిప్పటికే రక్తాన్ని పలుచబరిచే మందుల్ని గనుక వాడుతూ ఉన్నట్లయితే, ఆ మందులతో బాటు అశ్వగంధను కూడా మీరు సేవిస్తే ఇది మీ ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదు. ఎందుకంటే ఆ మందులతో బాటు అశ్వగంధ మీ రక్తాన్ని మరింత పలుచబరుస్తుంది, అది మీ ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదు.
• అశ్వగంధ తేలికపాటి మత్తును కల్గించే ఉపశమనకారిమందు గనుక దీన్ని సేవిస్తే ఇది మగతను (నిద్దురమత్తు లేదా మైకము)  కలిగించవచ్చు. కనుక మీరు ఇప్పటికే మరేవైనా నిద్రకల్గించే నిద్రమాత్రలవంటి మత్తుమందుల్ని సేవిస్తున్నట్లైతే వాటితోబాటుగా అశ్వగంధను కూడా సేవిస్తే అది అధిక నిద్రకు దారితీస్తుంది.