टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता - Testosterone Deficiency in Marathi

Dr. Anurag Shahi (AIIMS)MBBS,MD

May 03, 2019

March 06, 2020

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता
टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता काय आहे?

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता हा वयोवृद्ध पुरुषांमध्ये सामान्यत: आढळणारा एक विकार आहे. टेस्टोस्टेरॉनची निर्मिती प्रभावित झाल्यामुळे त्याची कमतरता येते. तरुण पुरुषांमधील टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता कदाचित इतर कॉम्प्लिकेशन मुळे होऊ शकते, कारण तो यौवनाच्या प्रक्रियेत आणि शरीराच्या रुपांतर प्रक्रियेत आवश्यक घटक आहे.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

या अवस्थेतील चिन्हे आणि लक्षणे वेगवेगळ्या वयोगटानुसार भिन्न असतात. टेस्टोस्टेरॉनच्या कमतरतेची काही सामान्य लक्षणे पुढीलप्रमाणे आहेत:

  • अविकसित पुरुष जननेंद्रिय.
  • चेहेऱ्यावर अपुरा लव आणि स्नायूंचा विकास.
  • तारुण्यानंतर खुंटलेली वाढ.

प्रौढांमध्ये, स्वभावात लहरीपणा दीर्घकाळ टिकणारी कमी कामेच्छा आणि लैंगिक कार्यप्रणालीमध्ये अडचण दिसून येतात.

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

टेस्टोस्टेरॉनची निर्मिती नियंत्रण टेस्टीज आणि मेंदूवर अवलंबून असते कारण मेंदू हार्मोन्सची निर्मिती नियंत्रित करतो. टेस्टोस्टेरॉनच्या कमतरतेचे सर्वात नैसर्गिक कारण वृद्धत्व आहे. या विकार उद्भवण्याची इतर कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

  • पिट्यूटरी, हायपोथालेमस किंवा टेस्टीजचा अनुवांशिक विकार.
  • औषधांची सवय.
  • टेस्टीजला कोणताही आघात किंवा नुकसान.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

कामेच्छा कमी आणि स्वभावात लहरीपणा आल्यास, डॉक्टर रक्ताचे नमुने घेऊन केलेल्या टेस्टोस्टेरॉन चाचणीचा सल्ला देऊ शकतात. आलेल्या वाचनांची पुष्टी करण्यासाठी या चाचणीची एक किंवा दोन दिवसांत पुनरावृत्ती केली जाते. या विकारासाठी उपचार उपलब्ध आहे, पण, हा पूर्णतः उपचारात्मक नाही आणि औषधोपचाराचा नियमितपणे घ्यावा लागतो. टेस्टोस्टेरॉन प्रतिस्थापन थेरेपी त्याचा स्तर सामान्य पातळीवर परत आणण्यासाठी वापरली जाते. उणीव हाताळण्यासाठी एक टेस्टोस्टेरॉन जेल किंवा इंजेक्शन निर्धारित केले जाऊ शकते.

तरुणांमध्ये, टेस्टोस्टेरॉन थेरपी या आजाराचे निराकरण करू शकते. मात्र, वृद्धांमध्ये ते पूर्णपणे समाधानकारक परिणाम देऊ शकत नाहीत.

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता ही कोणत्याही प्रौढ व्यक्तीसाठी एक आव्हानात्मक स्थिती आहे कारण ती पुरुषांमधील टेस्टीक्युलर वाढीस प्रभावित करते.

 



संदर्भ

  1. Department of Health Testosterone deficiency. Australian Government [Internet]
  2. National Institutes of Health; [Internet]. U.S. Department of Health & Human Services; Understanding How Testosterone Affects Men.
  3. Better health channel. Department of Health and Human Services [internet]. State government of Victoria; Androgen deficiency in men
  4. James A McBride, Culley C Carson, Robert M Coward. Diagnosis and management of testosterone deficiency . Asian J Androl. 2015 Mar-Apr; 17(2): 177–186. PMID: 25532575
  5. MedlinePlus Medical Encyclopedia: US National Library of Medicine; Could you have low testosterone?

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता चे डॉक्टर

Dr. Narayanan N K Dr. Narayanan N K Endocrinology
16 Years of Experience
Dr. Tanmay Bharani Dr. Tanmay Bharani Endocrinology
15 Years of Experience
Dr. Sunil Kumar Mishra Dr. Sunil Kumar Mishra Endocrinology
23 Years of Experience
Dr. Parjeet Kaur Dr. Parjeet Kaur Endocrinology
19 Years of Experience
डॉक्टरांचा सल्ला घ्या

टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता साठी औषधे

Medicines listed below are available for टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता. Please note that you should not take any medicines without doctor consultation. Taking any medicine without doctor's consultation can cause serious problems.