छातीत जळजळ - Heartburn in Marathi

पोटात तयार झालेल्या आम्लाच्या उलट प्रवाहामुळे होणारी  छातीत जळजळ होते. सामान्यतः, त्याला आम्लीयता म्हणतात. जी.ई. आर.डी,चे हे एक प्रमुख लक्षण आहे. कधीकधी तोंडात कडू किंवा खरमरीत चवही जाणवते. मसालेदार जेवण खाणे आणि झोपल्यानंतर याची लक्षणे दिसतात. जळजळ काही मिनिटे किंवा काही तासही टिकू शकते. जर ते वारंवार होत असेल तर ते कदाचित काही गंभीर परिस्थितीचे लक्षण असू शकते, आणि तेव्हा वैद्यकीय सेवा आणि पुढील तपासणीची आवश्यकता असू शकते.

इटर्बर्न म्हणजे काय?

हर्टबर्न ( पायरोसिस ) हे रेट्रोस्टेरनल ( ब्रेस्टबोनच्या मागे) जळणार्या वेदनासारखे आहे जे गळ्याकडे सरकते. हे एक रूप म्हणून देखील परिभाषित केले आहे अपच अन्ननलिकेत अॅसिड रेफ्लक्समुळे होणा-या छातीत जळजळ होते.

हृदयविकाराच्या संबंधातील लक्षणे फारच कमी आहेत आणि ओळखण्यास सोपे आहेत, उदा.:

• मुख्यतः रात्रीच्या जेवणानंतर सामान्यतः रात्रीच्या जेवणानंतर छातीत जळजळ होते.
• वेदना किंवा जळण्याची जाणीव तीव्रतेने वाढू शकते, जी झोपायच्या वेळी किंवा न जेवता झोपल्यावर होते.
• तोंडात कडू किंवा आम्लीय चव.
•  अन्न गिळताना अडचण.
• खोकलाआणि सतत घसेदुखी (ऍसिड रेफ्लक्समुळे घशामध्ये जळजळ होतो).
• उलट्या.
• 'वॉटर ब्रेश' (लस ऍम्प्लेगसमध्ये पेटी ऍसिडमध्ये प्रवेश केल्याने लसिका ग्रंथी उत्तेजनामुळे जास्त पाणी पिण्याची किंवा लवण).
• लॅरिन्जायटिस पोटाच्या आम्लामुळे घशातील वेदना.
• छातीदुखी, जिला बर्र्याच वेळा एंजिना असे समजले जाते.

हृदयविकाराचा झटका टाळण्याचा सर्वात महत्वाचा कार्य म्हणजे नेमके कारण शोधणे. जीवनशैलीत बदल करणे सोपे करून, हृदयविकाराचा त्रास सहजपणे हाताळला जाऊ शकतो, उदा.:

• लहान आणि वारंवार जेवण घ्या जेणेकरून पोटाद्वारे तयार केलेले आम्ल वापरले जाईल आणि संचय रोखला जाईल,ज्यामुळे हृदयविकाराचा त्रास कमी होईल.
• आपल्या झोपण्याच्या जागेवर किंवा आपल्या डोक्याखाली आधार वाढवून आपल्या झोपण्याच्या स्थितीत समायोजन करा,जेणेकरून छाती आणि डोक्याची उंची वाढते. अशा प्रकारे, आम्ल आपल्या गळ्याकडे जाऊ शकणार नाही.
• लठ्ठपणा असल्यास वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करा.
• हृदयविकाराची शक्यता असल्यास तणाव आणि चिंता कमी करा.
• अशा पदार्थ टाळा जे आपल्या हृदयावर जळजळ करू शकतील. कॅफिन टाळले पाहिजे.
• जेवण आणि झोपेच्या दरम्यान पुरेसा वेळ-अंतर (3-4 तास) घ्या.
• धूम्रपान करू नका किंवा मद्यपान करू नका.
• आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन त्यांनी विहित केलेली औषधे घ्या,कारण कधीकधी काही औषधे हृदयविकाराची कारणीभूत ठरू शकतात.
• कंबरेच्या भोवती घट्ट कपडे घालू नका.

साधी जीवनशैली उपचार हार्टबर्न कमी करण्यासाठी पुरेशी आहे. बर्याचदा, अॅन्टॅसिड जेलसारख्या काउंटर औषधांवर त्वरित त्वरित मदत होते. आपले डॉक्टर आपल्याला खालील औषधे लिहून देतील:

• एन्टॅसिड्स (पद्धतशीर आणि नॉन-सिस्टमिक) जे पोटातील आम्लाचे निराकरण करण्यास मदत करतात. उदाहरण- अॅल्युमिनियम हायड्रॉक्साइड जेल, सोडियम बायकार्बोनेट इ.
• एच 2-रेसेप्टर एंटागॉनिस्ट्स (सिमेटाइडिन, रॅनिटाइडिन, फेमोटिडाइन) जे पोटातील आम्लाचे स्त्राव कमी करते.
• प्रोटॉन पंप इनहिबिटरस (पीपीआय उदा. ओमेप्रेझॉल, पॅंटोप्रेझॉल, एसोमेप्रझॉल) देखील पोटातील आम्ल कमी आणि अन्ननलिकेचा दाह बरे करण्यास मदत करतात. हे एच2- रिसेप्टर एंटागॉनिस्ट्स पेक्षा चांगले आहेत आणि दीर्घकालीन प्रभाव प्रदान करतात.

फारच क्वचितच, एन्डोफॅगस बदलण्यासाठी फॉन्डोप्लिकेशन सारख्या शस्त्रक्रिया केली जाते.

जीवनशैली व्यवस्थापन

जीवनशैलीतील बदल हृदयविकाराचा उपचार करण्यासाठी सर्वोत्तम उपाय आहे, उदा.:

• वजन कमी. हे जीईआरडीचे लक्षण सुधारण्यात मदत करते.
• टोमॅटो किंवा मसाल्याच्या खाद्य पदार्थांसह तळलेले आणि चरबीयुक्त खाद्य पदार्थ टाळा.
• झोपेच्या वेळेस रिफ्लक्स टाळण्यासाठी अंथरुणाचे मुख्य टोक उंचावणे.
• उशीरा जेवण टाळणें आणि नियमित अंतराळावर थोडे थोडे जेवण घेणें.
• धुम्रपान सोडल्याने हृदयविकाराची तीव्रता कमी होते.
• अतीप्रमाणात मद्यपान टाळा.
• गोड पदार्थ आणि चॉकलेट्सचा सेवन कमी करणे, यामुळे वेदना वाढू शकतात.
• प्रतिजैविके आणि काही निर्धारित औषधे हृदयविकारास कारणीभूत ठरू शकतात , हे केवळ वैद्यकीय समुपदेशनानंतरच घेतले पाहिजे.